Acrylverf op canvas, 60 x 40 cm
Februari 2025
Er was eens, heel lang geleden, in een land hier ver vandaan, een molenaar die een dochter had over wie hij heel erg opschepte. Tegen de koning beweerde hij dat zij van stro goud kan spinnen. De koning wilde dat wel eens zien. Ze werd opgesloten in een kamer met stro en kreeg één nacht de tijd. Als het niet lukte, zou ze sterven.
Het meisje was in paniek, maar er verscheen bij haar een klein, raar, koboldachtig mannetje. Hij wilde haar wel helpen, in ruil voor haar halsketting zou hij het goud spinnen. Toen de koning de volgende morgen het goud zag, wilde hij er meer van. Het mannetje kwam gelukkig ook weer, ditmaal wilde hij goud spinnen in ruil voor haar ring. De derde keer vroeg hij als beloning haar eerstgeboren kind. In haar wanhoop beloofde ze dat. De koning was zo blij met al het goud dat hij besloot met haar te trouwen.
Na een jaar kreeg ze een kind en en het rare mannetje kwam gelijk zijn beloning opeisen. Maar de koningin begon te huilen, ze wilde haar kind niet afstaan. Het mannetje vervolgens dat hij zou afzien van zijn eis als zij zijn echte naam kon raden. De koningin riep alle namen die ze kan bedenken, maar die waren niet de juiste.
Op een dag kwam er een dienaar / de koning / een dienstmeisje naar haar toe die beweerde het mannetje in het bos gezien te hebben / of het meisje had het zelf gezien; dansend om een vuur, terwijl hij een versje zong: ‘Niemand weet, niemand weet, dat ik Repelsteeltje heet.’
De koningin kon dus de volgende dag de juiste naam noemen. Repelsteeltje werd woedend, stampte op de grond en zakte er doorheen / verbrandde spontaan. Hij is nooit meer ergens gezien.
Helper
De oorsprong van dit sprookje ligt wel 4000 jaar terug. De Griekse historicus Dionysius van Halicarnassus was de eerste die er, rond het begin van de jaartelling, in zijn geschriften naar verwees. En natuurlijk ontstonden er allerlei varianten in allerlei andere culturen, met altijd met het gemeenschappelijke thema ‘de naam van de bovennatuurlijke helper’, een helper die soms goedaardig, maar vaak ook kwaadaardig was.
Een oud volksgeloof beweert dat je naam op magische wijze met je verbonden is. Als iemand je ware naam kent, krijgt die daarmee ook de macht over je. In volksverhalen werden daarom vaak geheime namen gebruikt voor goden en demonen.